Stichting van de kerk.

In 1598 is de polder waarin het dorp Colijnsplaat ligt binnengedijkt. Van een kerkgebouw was er in de eerste jaren nog geen sprake.
Op 23 mei 1599 werd evenwel de eerste kerkdienst in Colijnsplaat gehouden in het “Heerenhuis” van waaruit de inpoldering was bestuurd. De eerste predikant die de gemeente 25 jaar heeft gediend was Ds. Eduard Booms.
In 1603 spreekt ds. Booms in een brief aan de Classis Schouwen-Duiveland van een zestigtal gelovigen. De kerkelijke gemeente besloeg de hele polder waarin de dorpen Kats en Colijnsplaat lagen. In het nog kale, te ontginnen, gebied vestigden zich mensen uit alle windstreken. Rauw volk over het algemeen. Velen waren gevlucht vanwege zware vergrijpen en/of halsmisdaden die ze op hun geweten hadden. Anderen waren gedroste soldaten, dijkwerkers bleven er hangen
en straatarmen.

Allen trachtten hier een nieuw bestaan op te bouwen.
Qua religie waren daar wederdopers, paapsgezinden, sectaristen, ongelovigen en gereformeerden. De laatsten slechts gering in aantal. Het moet een, naar tegenwoordige begrippen, onmenselijk zwaar leven zijn geweest in de nieuwe polder. Bovenop het zware en afbeulende werk tegen schamele vergoeding kwamen ook nog de ziekte’s die de bevolking troffen. Regelmatig sloeg de ‘heete siekte’, de pest toe. De mensen stierven als ratten.
Deze erbarmelijke omstandigheden leidden tot: ‘suipen, swelgen en vuijl foeien, ontuchtich mallen, vechten en onbehoorlijcke festijnen op de Dag des Heeren’, ook onder de gereformeerden.

Dit ‘onbehoorlijcke Comportement’ was tot ergernis van voorganger en kerkeraad en Ds Booms hield dan ook regelmatig een donderpreek. Velen van de dorpsbewoners waren armlastig en de enige instantie die hun nood enigzins kon verlichten was de kerk. Uit de diakonie kregen ze (mits zij lidmaat waren of werden) een kleine bijdrage

1e KERKBOUW
Mede door deze afhankelijkheid groeide de gemeente en al rond 1607 is er sprake van de bouw van een kerk met toren.Deze kerk zal niet groot geweest zijn. Al in 1612 ontving de Classis Walcheren een brief waarin men verzocht om geldelijke steun voor vergroting van het gebouw door de ‘aenwas van de gemeente’; ‘...als de kerck bij haer gebruykt wert veel te cleene valt. Soo dat veele luyden dyckmael moeten weederom keeren (‘t welck verdrietelijck valt).

VERGROTING 1675
Ongeveer 55 jaar later bleek de kerk opnieuw te klein blijkens de resolutie van de Staten van Zeeland van 31 jan. 1675: “Op het vertoogh en versoeck van Schout en schepenen van Colijnsplate is aende supplianten toegestaen tot vergrootinge van de kercke aldaer, octroy voor de tyt van zeven jaeren om onder de predicatie naer het omgaen voor den armen mede met een sacktien te laeten omgaen om van de toehoorders te ontfangen het gene sy vrywilligh tot vergrootinge van de voorsz kercke daer in sullen willen doen, alsmede om alle dry maenden aende huysen soo in het dorp als ten plattelande ten selven eynde een collecte te doen”.

VERGROTING 1769
Bijna een eeuw later blijkt de kerk alweer te klein en bovendien zeer vervallen. In 1768 werd “Publycq en aan den minst aennemenden zullen Prezenteren te besteden het Repareren en Vergrooten der Kerk en een Nieuwen Consistorie”. Het werk werd aangenomen door J. Haringman, timmerman en schepen te Colijnsplaat. Uitgezonderd de indeling van het interieur heeft het gebouw thans nog voor het grootste deel het aanzien zoals dat uiteindelijk in 1769 tot stand is gekomen.